وزارت آموزش ملی ترکیه تغییرات اساسی در برنامه درسی تاریخ در آن کشور را اعلام کرد. بر اساس رویکرد جدید، در کتب درسی واژه «آسیای مرکزی» با «ترکستان» جایگزین می شود. خبرگزاری TRT Haber در این رابطه می نویسد، کارشناسان خاطرنشان می کنند که این تصمیم دولت ترکیه با هدف تقویت هویت ملی و میهن پرستی در بین نسل های آینده اتخاذ شده است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با تاکید بر اهمیت وحدت جهان ترک گفت: ما شانه به شانه ی هم تلاش خواهیم کرد تا دوره آینده را به «دوران ترک» ها تبدیل کنیم و دیدگاه خود را از «قرن ترکیه» در بین سایر کشور های عضو سازمان دول ترک گسترش دهیم.
پروفسور احمد تاشاگیل در مصاحبه با TRT Haber ضمن توضیح معنای تاریخی واژه ترکستان گفت: واژه ترکستان به معنای وطن ترک ها از قدیم ترین دوره های تاریخ به کار رفته است. در نیمه دوم قرن نوزدهم در نتیجه تهاجم روسیه مفهوم آسیای مرکزی مطرح شد و به جای نام «ترکستان» منتشر گردید.
رامین صدیق، یکی دیگر از اساتید ترک با اظهار نظر در مورد این تصمیم وزارت آموزش ملی کشورش در مصاحبه با همین خبرگزاری گفت: رجوع ما به مفهوم «ترکستان» و گنجاندن آن توسط وزارت آموزش ملی در کتاب‌های درسی، تصمیمی بسیار درست است.
این کارشناس خاطرنشان کرد: در دوران برداشتن گام های فعال برای ایجاد تاریخ، جغرافیا، ادبیات، نقشه و الفبای مشترک برای جهان ترک، تصمیم وزارت آموزش ملی مبنی بر گنجاندن واژه ترکستان در کتاب های درسی از جمله برای کودکان، یک تغییر قابل توجه است. به عقیده وی، این تحول نه تنها برای ترکیه، بلکه برای کل جهان ترک و همچنین برای کشورهای شریک کشورهای ترک نشان دهنده یک آغاز مهم و کمک ارزشمندی است.
کارشناسان می گویند این تغییر بخشی از یک استراتژی گسترده تر برای تقویت روابط در سراسر جهان ترک، از جمله ایجاد تاریخ، ادبیات، نقشه ها و الفبای مشترک است.
نظر کارشناس قر قیز
آلماز تاژیبایی، دانشمند علوم سیاسی در مورد این ابتکار مقامات ترکیه اظهار نظر کرد. این کارشناس قرقیز در مصاحبه با Vesti.kg گفت: «در آغاز قرن بیستم، مقامات شوروی این منطقه را ترکستان نامیدند و سپس این نام در کتاب‌های درسی منتشر شد. هر چند در مکاتب جغرافیایی اروپا همیشه ما را آسیای مرکزی می نامند. این منطقه ای است که از مغولستان شروع می شود و شامل افغانستان می شود. هر کس این منطقه را به همان شیوه ای که دوست دارد می نامد. نام منطقه در کشورهای دیگر بر اساس ملاحظات سیاسی انتخاب می شود. »
واکنش این کارشناس قرقیز بر ابتکار دولت ترکیه، سازنده است. وی گفت: «اگرچه این تغییر نام برای ما هیچ اثر منفی ندارد و آنها می توانند این منطقه را «ترکستان» بنامند، اما از نظر تاریخی و جغرافیایی این کاملاً صحیح نیست. سرچشمه های تاریخی چینی برای اولین بار از قرقیزها در قرن سوم قبل از میلاد یاد می کنند. تشکل های ترکی بعدها پیدا شدند. اینها برخوردهای ژئوپلیتیک است.»
گفتنی است که آسیای مرکزی یک منطقه وسیع و محصور در خشکی آسیا است. طبق تعریف دایره المعارف «بریتانیکا» که در آن بین مفاهیم «آسیای مرکزی» و «آسیای میانه» تمایزی قائل نیست و هر دو مفهوم به عبارت «Central Asia» تعبیر می‌شوند، این منطقه شامل قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان می‌شود.
طبق تعریف یونسکو، این منطقه شامل مغولستان، شمال غربی چین (سین کیانگ، تبت، مغولستان داخلی، چینگهای، سیچوان غربی و شمال گانسو)، قزاقستان، چهار جمهوری شوروی سابق آسیای مرکزی (قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان) ، همچنین چند منطقه جنوب روسیه، افغانستان، شمال غرب هند، شمال پاکستان و شمال شرق ایران می باشد.
منابع:
https://kaktus.media/doc/۵۱۰۸۹۴_tyrciia_meniaet_termin_centralnaia_aziia_na_tyrkestan.html
نظر شما